Scaffolding -
steigeren om te doen
stijgen
Het Engelse woord ''to scaffold''
betekent "een steiger bouwen''.
In de didactiek wordt het begrip
gebruikt om aan te geven dat leerlingen
tussenstapjes nodig kunnen hebben
om bepaalde taken uit te voeren.
De leraar (de expert) bouwt daartoe
een ''steigertje'' waarop de leerling (de
novice) even kan gaan staan om zijn
hoger gelegen doel te bereiken.
Een leerling bevindt zich op een bepaald niveau van ontwikkeling. Om een stapje
verder te komen - zijn volgende ''zone van naaste ontwikkeling te bereiken'' - ( Vygotsky) moet de docent (de expert) vaststellen met welke tussenstappen hij de leerling kan helpen om het leerproces te optimaliseren.
bron: Slo (2008)
Volgens van de Pol (2010) kan de docent dat zo toepassen:
1. Diagnosestrategieën: Strategieën om erachter te komen wat de leerling al
wel en nog niet weet; de zelfstandige kennis van de
leerling (dus zonder jouw hulp).
2. Diagnosecheck: Nagaan of jouw eigen interpretatie van de kennis
of het probleem van de leerling klopt.
3. Hulp op maat: De leerling helpen waarbij je aansluit op het niveau
van de leerling. Informatie over het niveau van de
leerling moet je dus vooraf verzameld hebben.
4. Nagaan begrip: De leerling uitnodigen te laten zien dat hij/zij het nu
wel begrijpt.
Dus differentiatie in de klas betekent:
- op de hoogte zijn van de verschillende niveau's per leerling.
- Werken met niveau groepen
- uitleg geven op verschillende niveau's
- aan het begin van de les leerdoelen duidelijk maken.
- toetsing in niveau groepen
- evaluatie en feedback op taken
In mijn herontwerp over taalontwikkeling voor vmbo gebruik ik het model van Marzano. Hierin worden er vijf dimensies aangehaald.
Dim 1: Een positieve houding en opvatting over het (eigen) leren
Basis van
voorwaarde tot leren. Veiligheid in de klas en vertrouwen in eigen kunnen.
Dim 2: Het verwerven en integreren van nieuwe kennis
Aanleren
van declaratieve ( woorden, regels en principes) en procedurele ( handelingen)
kennis.
Dim 3: Het uitbreiden en verfijnen van kennis van vaardigheden.
Een
achttal vaardigheden waarmee leerlingen hun kennis kunnen uitbreiden en
verfijnen. Deze zijn vergelijken,
classificeren, induceren, deduceren, analyseren, construeren van ondersteuning,
abstraheren, en analyseren van perspectieven.
Dim 4: Betekenisvol gebruik van kennis.
Het gaat
om het ontwikkelen van kennis die in te zetten is in realistische contexten.
Marzano onderscheidt vijf soorten betekenisvolle leertaken:
besluitvormingstaken, onderzoek, experimenteel onderzoek, probleem oplossen en
uitvinden/ontwerpen.
Dim 5: Productieve leer- en denkgewoontes.
Leren is
vooral effectief wanneer leerlingen in staat zijn hun eigen leergedrag vorm te
geven.
Vooral in dimensie 2, 3, en 5 is differentiatie het meest gebruikt. In mijn herontwerp zal dat ook zichtbaar zijn.
